Kronik Hastalıkla Mücadele Eden ve Yakınları Nasıl Davranmalıdır?
Bireysel terapi:
Hayatınızın hangi evresinde olduğunuz fark etmeksizin benden psikolojik destek alabilirsiniz. Ekletik dediğimiz pek çok kuramın birleşimi denilen mesleki bir yaklaşımım var. Psikoterapinin benim danışanımla çıktığımız bir yol olduğunu düşünürüm ve her yeni başladığım terapide bizi nasıl bir seyahatin beklediğini merak edip heyecanlanırım. Herkesin psikoterapiye başlama hikâyesi farklıdır. Bazen bir film bazen bir kitap bazen bir insan bazen bir süreçtir. Sebepler ne olursa olsun; yolun benimle kesişip seninle yol arkadaşlığı yapmamı istersen büyük bir onur duyar ve kapımı sana sonuna kadar açarım.
Çift terapisi:
Evli ya da evli olmadan da bir çift olarak ilişkinizde iletişimde zorlanma, birbirinizi anlamakta sıkıntı yaşama, bazen de en ufak bir konunun bile bir krize dönüşmesini sık sık yaşıyor olabilirsiniz. Bu durumda bazen çiftler biri lokomotif olarak başı çekip gelir, diğer eş de zaman içinde terapiye katılır. Ama en fazla arzu ettiğimiz çiftin iki üyesinin de aynı sorunun farkında ve çözüm arayışında olmasıdır. İster biri lokomotif diğeri geriden gelen olsun, ister ikisi aynı anda gelsin fark etmez. Çift terapisinde ilişkide temel olarak sıkıntı olan dinamikleri bulmanızda size yardımcı olmaya çalışıyorum. Bazen ayrı ayrı, bazen de eşleri aynı anda seansa alırım. Üçlü bir ekip halinde ilişkinin düğümünün tespiti ve çözümü için birlikte çalışır, çabalarız.
Aile terapisi:
Genellikle bu terapi formatı çocukların okula başlama, ergenlik, evlilik, gibi gelişim dönemlerinde ya da boşanma, taşınma, vefat, afet gibi tüm aileyi etkileyen süreçlerde sıklıkla uyguladığım bir terapi modelidir. Bu modelde ailenin her bir üyesiyle ayrı ayrı seanslar kadar mutlaka tüm aile üyelerinin de hazır bulunduğu kombine/birleşik seanslar da uygularım. Böylece hem ailenin iletişim yapılarını görebilmeyi, hem de normalde krize dönüşebilecek bir konunun bir uzmanın nezaretinde yumuşaklıkla atlatılmasını sağlarım. Böylece derinde kalmış olan, söylenmeyen ama konunun özü olan faktörlerin ortaya çıkmasını sağlarım. Aile terapisi varılan tespitlerde de çözümler de her bir üyenin sorumluluğunun ve yapması gerekenin ne derece etkili olduğunu görmek açısından çok önemlidir.
Grup terapisi:
Grup terapisi her ne kadar ülkemiz de çok yaygın olmasa da bireysel terapiden daha fazla şifalandırıcı özelliğe sahip olduğu literatürde tartışma götürmeyen bir konudur. Fakat kişiler başkalarının yanında mahrem konularını açmanın gerilimi nedeniyle bu terapi yönteminin şifalandırıcı etkisinden mahrum kalabilmektedir. Oysa gruba girildiğinde liderin yardımıyla grubun kendisi için ne kadar etkili bir ortam olduğunu şaşırarak deneyimlemektedir. Bu terapi modelini bazen genele açık bir şekilde duyurduğum gibi Eğitim kurumunda öğrencilere, öğretmenlere ya da bir işyerinde çalışanlara yönelik de gelen talebe göre açmaktayım. Grup terapisinde benzer sorunlara sahip olan üyelerle tematik çalışmalar yapabildiğimiz gibi yaşantısal grup dediğimiz farklı sorunlara sahip üyelerin grubun içinde şifalanması sağlanmaktadır. Kurumunuzda grup terapisi açmamı isterseniz benimle irtibata geçebilirsiniz.
Evlilik ve Hamilelik Öncesi Psikolojik Destek:
Yaşadığımız çağda kadınlar olarak sadece ev içi rollere sahip değiliz. Eğitim, iş, mesleki uğraşlarımız ve hedeflerimiz de hayatımızın önemi bir kısmını oluşturuyor. Bu durum annelik gibi kadını hem fiziksel hem ruhsal hem de sosyal olarak etkileyecek hatta kısıtlayacak bir süreç olarak kabulde ve uyumda zorluklara neden oluyor. Pek çok kadın daha hamile kalmadan hatta evlendikleri andan itibaren bile çocuk sahibi olursa yaşayacaklarının kaygısını taşımaya başlıyor. Bu da hamileliği tamamen istememeye, bazen de istese bile kabullenmede zorlanmasına neden oluyor. Bundan dolayı kadınlara bu kaygılarıyla yüzleşme için hamileliği beklemeden hamilelikten önce destek almayı tavsiye ediyorum.
Evlilik öncesinde de doğuma, çocuğa dair gözüken sıkıntılar cinselliğe dair korkular olarak karşımıza çıkabiliyor. Bu bakımdan kadınların hamilelik öncesindeki kaygılarını cinsellik, hamilelik, doğum ve yeni annelik aşamaları olarak evlilik öncesinde bile üzerine psikolojik anlamda çalışılıp destek alınması gereken konular olarak görmekteyim. Yani doğuma, anneliğe, cinselliğe dair kaygıları yoğun yaşıyorsanız; evli olmadan da bu konularda benden psikoterapi desteği alabilirsiniz.
Hamilelikte Psikolojik Destek:
Hamilelik dönemi kadın için pek çok fiziksel ve ruhsal değişimin çok yoğun yaşandığı bir dönem. Bir hamile ve doğum psikoloğu olarak bu dönemde yaşanan ruhsal dalgalanmaların psikolojik olarak büyük öneme sahip olduğu kanısındayım. Bundan dolayı gebelik dönemini ruhsal olarak kadının kendini tabiri caizse rölantiye aldığı bir süreç değil; tersine ruhsal anlamda içine yönelmesi açısından en doğru zamanlardan biri olarak görürüm. Çünkü kadının hamilelik öncesinde maskeleyebildiği pek çok ruhsal çıkmazları, temel kaygıları, geçmiş travmaları maskesiz bir şekilde kendini ortaya koyabilmektedir. Bu da bizim için önemli bir ruhsal müdahale zamanı haline gelmektedir. Bu müdahaleleri de gebeyi rahatlatacak ve yaşadığı bu ruhsal sıkıntıları anlamlandıracak zariflikte yapmaya özellikle dikkat ederiz. Gebelerle çalışırken farklı farklı pek çok kaygıyla karşılaşıyorum. Doğum anına, doğum sonrasında değişen hayata, doğum sonrasındaki cinsel hayata, bazen de değişen bedene dair olabiliyor ve birçok daha bireysel sıkıntılar da…
Siz de hamilelikte bunları ya da bunlara benzer sorunları yaşıyorsanız size seve seve yardımcı olmak isterim.
Yeni Annelik Döneminde Psikolojik Destek:
Günümüzde anne olmak özellikle eğitimli, kariyer sahibi kadınlar için eski dönemlere göre daha zorlayıcı. Evlilik ve geciken annelik yaşıyla beraber çocuk hayatına girdiği andan itibaren eskisine göre değişen konular kadını çok fazla etkileyebilmekte ve bu değişimlere ayak uydurmakta zorlanabilmektedir. Bu çocuğun kaçıncı çocuk olduğundan bağımsız doğum yapmış olan her kadının zorlanabildiği bir dönemdir. Fakat diğer yandan bu zorlanma hali özellikle anneliğin ilk dönemi olan lohusalıkta başlayan depresyon “Postpartum Depresyonu” denilen çok ciddi bir ruhsal bozukluğa neden olabilmektedir. Taze annelerde dalgalanan duygulardan, yani annelik hüznünden oldukça farklı ve ciddi olan Postpartum depresyonunun tespiti ve ağırlaşmadan müdahale edilmesi çok önemlidir. Bu bakımdan anneliğin ilk döneminde zorlanan tüm taze annelere kapım hep açıktır.
Düşük, Kürtaj, Ölü Doğum vb Durumlar Sonrası Psikolojik Destek:
Bir bebek anne karnına düştüğü andan itibaren anneyle bebek arasında tanımı zor, hatta annenin bile çoğu zaman farkında olmadığı bir bağ kurulur. Daha çok erken haftalarda yaşanabilen düşük, kürtaj, ölü doğum gibi durumlarda kadınlar ne kadar etkilendiklerini hissederek bu bağa şaşırmaktalar. Çevre tarafından “bebek daha çok küçük, bir haftadaydı, daha hiçbir bir şey paylaşamadınız” gibi görülse de bazı kadınların bu olayları kolay atlatamadıklarını görmekteyiz. Hatta yaşadıkları bu acı bir sonraki niyetlenecekleri hamileliğe de olumsuz etki edebilmekte. Bu bakımdan yaşanan bu olumsuz olaylardan sonra da kadınların psikolojik destek alıp, bir sonraki olası hamilelik ya da normal yaşamına, hamilelik düşüncesinden arınmış, güçlenmiş olarak başlaması ve devam etmesi çok önemli.
Doğuma Hazırlık Eğitimi:
Doğuma hazırlayıcı eğitimlerimi bireysel /çift ya da grup halinde vermekteyim. Bireysel /çift eğitimleri ortalama 6 saat sürmektedir. Doğuma zihinsel, bedensel ve psikolojik olarak hazırlanmanızı sağlayan çok yönlü bir eğitim programı sunmaktayım. Bireysel/çift eğitim oturumlarımızı birlikte planlamaktayız. Grup eğitimlerimi de anlaşmalı bulunduğum merkezlerde sürdürmekteyim.
Yaşlı ve Yaşlı Yakınına Psikolojik Destek:
Yaşlılık konusu son yıllarda akademik ve pratikte oldukça tecrübe kazandığım ve önem verdiğim bir alan. Hepimiz biliyoruz ki ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde hastalara tedaviler bulundukça, insan ömrü uzadıkça bir yandan da yaşlılık gibi önemli bir konuyla karşı karşıya da kalmaktayız. Yaşlılık sadece bir bireyin yaşadığı kişisel bir süreç değil. Çoğu zaman tüm aileyi ilgilendiren bir konudur. İnsan ömrü uzadıkça yaşlanmaya dair yaşlılığa bağlı kronik hastalıklar, bu kronik hastalıkların neden olduğu psikolojik sorunlar ya da başlı başına yaşlanmaya bağlı psikolojik sorunlar baş göstermektedir. Bu konuda anlaşmalı bulunduğum yaşlı bakım merkezinde konaklayan ya da bana danışan olarak gelen yaşlılara psikolojik destek verirken yaşlının tedavisini yürüten doktor ve doktorlar iletişim içinde bulunup kişinin hastalığının prognozu (ilerleyişi) hakkında yeterli bilgi almaya ve bu doğrultuda umut aşılayıcı ama gerçekçi bir destek vermeye çalışıyorum.
Çünkü bir kişinin sağlıklılık hali psikolojik ve fizyolojik olarak bütün olarak ele alınınca anlamlı. Bununla beraber yaşlının özellikle birinci derece bakımını üstlenen aile yakınlarının da aile, iş, eğitim hayatlarının da etkilenmesini göz önüne alarak psikolojik desteğimi sadece yaşlıyla sınırlı tutmayıp yakınını da dâhil ettiğim bir sistemle sürdürüyorum. Çünkü yaşlıya bakan kişinin bazen tüm hayatının etkilenmesinden kaynaklı pek çok sıkıntı yaşaması onun da psikolojik destek ve rehberlik ihtiyacını arttırmaktadır. Bu şekilde bir sistemde yürüttüğüm desteklerin olumlu etkilerini görmek beni son derece mutlu etmekte. Yakınınız olan yaşlı ve dolayısıyla da bundan etkilenen biriyseniz için benimle irtibata geçebilirsiniz.
Ağır Fiziksel Hastalıklarda Psikolojik Destek:
Kanser, ampute ( bir bedenin bir organın kesilmesi), felç, MS ve yatağa bağımlı kılan ağır fiziksel hastalıkların tedavisinde tıbbi tedaviye destek olarak olacak nitelikte psikolojik destek vermekteyim. Söz konusu süreçler kişiyi ve ailesini derinden etkileyen dönüm noktaları ve bazen de kronik durumlar olduğu için söz konusu duruma uyum sağlama, hastalığı kabul, yaşam şartlarının düzenlenmesi gibi durumlarda kişinin ve ailenin psikolojik olarak desteklenmesi çok önemli hale gelmektedir. Psikolojik olarak umut verici ama bir o kadar da gerçekçi, uyum sağlayıcı yaşam düzenlemeleri için alınacak profesyonel destek oldukça fayda sağlamaktadır.
Çünkü bu tarzda ağır fiziksel hastalıklar ya da kazalar sonrasında kişilerin ağır ruhsal bozukluklara kapıldıkları görülmekte ve bu ruhsal durumdan dolayı da medikal tedaviden de yeterince fayda görülemeye bilmektedir.
Ruhsal ve fiziksel iyi olmayı bir bütün olarak yakalayabilmeleri kişi ve ailenin söz konusu sebeplerle karanlıklaşmış dünyalarına bir nebze aydınlık ulaştırmaya çalışıyorum. Ve çalıştığım ailelerde durumuna göre aldığımız yol beni ve aileleri mutlu etmektedir.
Siz ya da yakınınız her hangi bir ağır hastalık tanısı aldıysa bu süreçte size destek olmam için benimle irtibata geçebilirsiniz.
Yazan: Hatice ÇİZMECİOĞLU
Kanalına Gitmek İçin Tıklayınız